DeutschEnglishČeština

Koncepcja urbanistyczna

Autorem planu sytuacyjnego osiedla był Josef Frank. Musiał on nie tylko uwzględnić nietypowy kształt porośniętego łąką terenu położonego u stóp wzgórza Roter Berg, lecz również inaczej rozmieścić na tym obszarze domy, zaprojektowane dla poprzedniej lokalizacji w dzielnicy Favoriten, w pobliżu zabytkowej gotyckiej kolumny zwanej „Prządką u krzyża“. Josef Frank zaprojektował łagodnie wijące się drogi wewnętrzne, odchodzące od istniejących ulic Veitingergasse i Jagdschloßgasse, prowadzące w głąb osiedla, gdzie umieścił niewielki placyk. Osiedle było zamkniętą kompozycją, bez nawiązania do sąsiednich terenów, które zresztą przeważnie nie były wówczas zabudowane.

Charakterystyczne akcenty

Domy zorientowano w ten sposób, aby zgodnie z celem wystawy zaprezentować odrębne i zróżnicowane typy i wzorce, a przy tym nadać osiedlu naturalny harmonijny charakter. Rozmieszczenie budynków podlegało określonym zasadom. Chociaż prawie wszystkie domy orientowały się i otwierały na ogród, budynki stawiano konsekwentnie równolegle do ulicy, co mimo wijących się dróg wewnętrznych wprowadzało porządek przestrzenny. Domy wzdłuż Veitingergasse tworzą długi szereg z licznymi przerwami, podczas gdy inne budynki rozmieszczono swobodnie. Josef Frank przy pomocy środków architektonicznych dążył do wprowadzania akcentów i wyróżniania areału osiedla. Tak więc na jego zachodnim narożniku umieścił dom autorstwa Oswalda Haerdtla, którego wysoka bryła sprawia wrażenie wieży, czuwającej nad osiedlem. Z kolei na wschodnim krańcu areału, skąd latem 1932 roku nadchodziła większość zwiedzających, znalazły się domy bliźniacze projektu Oskara Strnada o charakterystycznie ukształtowanej bryle. Przy centralnym placyku istotnymi akcentami są budynki zaprojektowane przez Gerrita Rietvelda i Adolfa Loosa.

Głosy krytyczne

Josef Frank pragnął uniknąć ujednolicenia osiedla, aby dodatkowo podkreślić fakt, że jest to wystawa domów wzorcowych. Jednolicie zaprojektowane osiedle wymagałoby innego, bardziej regularnego planu. Mimo to część głosów krytycznych negatywnie oceniała wiejski charakter Osiedla Werkbundu.

Tekst: Andreas Nierhaus