Koncepcja restauratorska

Restaurowanie budynków pochodzących z pierwszej połowy XX wieku łączy się ze szczególnymi wyzwaniami technicznymi i konserwatorskimi.

W ostatnich latach zmieniło się podejście do restaurowania historycznych budynków z okresu klasycznego modernizmu. Obecnie przywiązuje się większą wagę do zachowania oryginalnych materiałów. Przykładowo zamiast wymiany okien na nowe o podobnym wyglądzie lub nanoszenia nowych tynków, restauruje się istniejącą oryginalną substancję budowlaną, starając się ją zabezpieczyć na możliwie długi czas. Ochrony wymaga obiekt jako taki, a nie jego interpretacja bądź rekonstrukcja.

Konieczne jest zatem przeprowadzenie kompleksowej konserwatorskiej analizy substancji budowlanej dla ustalenia jej stanu, składu użytych materiałów, układu warstw na powierzchniach i zidentyfikowania pierwotnej kolorystyki. Badanie takie przeprowadza metodami stosowanymi w naukach przyrodniczych interdyscyplinarny zespół złożony z architektów oraz restauratorów i specjalistów w zakresie techniki budowli.

Każdy dom na Osiedlu Werkbundu badali następujący specjaliści: architekt, restaurator powierzchni otynkowanych, restaurator elementów metalowych, restaurator elementów drewnianych, ekspert w zakresie fizyki budowli, elektrotechnik, technik w zakresie instalacji domowych, ekspert w zakresie badania zawilgoceń murów i specjalista w zakresie badania kanałów.

Cele rewaloryzacji

Celem rewaloryzacji było zapewnienie w budynkach mieszkalnych bez uszczerbku dla substancji budowlanej standardów na miarę naszych czasów przy jednoczesnym zachowaniu różnorodnych walorów osiedla. Dążono przy tym w miarę możliwości do zachowania substancji oryginalnej i zabezpieczenia jej na dłuższy czas. Przy restaurowaniu zachowanych widocznych powierzchni, stosowano takie same materiały i techniki rzemieślnicze jak w 1932 roku przy wznoszeniu osiedla. Po rewaloryzacji wygląd osiedla miał odpowiadać w przybliżeniu stanowi z lat trzydziestych XX wieku, a w żadnym wypadku nie sprawiać wrażenia nowego budownictwa z roku 2012. Ważnym partnerem podczas całego procesu rewaloryzacji był austriacki federalny urząd ds. zabytków, w szczególności główny konserwator zabytków Wiednia dr Friedrich Dahm i właściwy referent, inż. dypl. Oliver Schreiber.

Rewaloryzacja przestrzeni zewnętrznych

Na podstawie fotograficznej dokumentacji oryginalnego stanu z 1932 roku oraz planów w aktach budowlanych zrekonstruowano pierwotne ukształtowanie obiektów na wolnym powietrzu, takich jak tarasy, ogrodzenia i ścieżki. Ścieżki i tarasy odrestaurowano i uzupełniono zachowanymi starymi łupanymi płytami gnejsowymi. Betonowe mury cokołowe oczyszczono strumieniem wody pod ciśnieniem. Ogrodzenia metalowe zdemontowano, poddano renowacji w zakładzie ślusarskim i polakierowano według starych wzorów lakierem na bazie oleju zagęszczonego. W porozumieniu z mieszkańcami przerzedzono drzewostan i krzewostan, aby umożliwić ponowne użytkowanie gęsto zarośniętych partii ogródków.