DeutschEnglishČeština

Sprzedaż i wynajem

Społeczno-gospodarczy zakład ds. osiedli i materiałów budowlanych (GESIBA) wystawił domy osiedla na sprzedaż. Ceny wahały się od 25.000 szylingów austriackich za jeden z domów projektu Margarety Schütte-Lihotzky a 65.000 szylingów za największy na osiedlu dom nr 40 autorstwa Oswalda Haerdtla. Wprawdzie podczas wystawy sprzedano 14 domów, lecz później nie znaleźli się dalsi nabywcy. Pierwsi mieszkańcy wprowadzili się bezpośrednio po zakończeniu wystawy w sierpniu 1932 roku. Domy, których nie udało się sprzedać, zaczęto wynajmować dopiero od 1935 roku.

Mieszkańcy

Kim byli pierwsi mieszkańcy Osiedla Werkbundu? W 1932 roku Liane Zimbler pisała o przyszłych mieszkańcach: „Osiedle przeznaczone jest dla wyższej klasy średniej (kupców, lekarzy, adwokatów, wyższych urzędników, a więc dla grupy pracowników umysłowych), rodzin z dwojgiem czy trojgiem dzieci, ewentualnie zatrudniających pomoc domową […].“ W pierwszych latach wyraźną większość wśród mieszkańców Osiedla Werkbundu stanowili urzędnicy, pracownicy umysłowi, kupcy i nauczyciele. Osiedle zamieszkiwało też wielu inżynierów, architektów i kierowników firm oraz liczni pisarze, aktorzy i artyści wizualni. Lekarze i adwokaci należeli raczej do wyjątków, natomiast osiedliło się tu niemało rzemieślników.

Lata 1938–1945

W 1938 po przyłączeniu Austrii do Trzeciej Rzeszy były prezes Werkbundu i szef zakładu GESIBA Hermann Neubacher stał się pierwszym nazistowskim burmistrzem Wiednia. Zachował on najwidoczniej sentyment do Osiedla Werkbundu, gdyż w sierpniu 1938 roku elewacje po raz pierwszy poddano renowacji oraz pomalowano je. W dniu 30 grudnia 1938 roku domy niesprzedane przez zakład GESIBA przeszły na własność gminy Wiedeń. W latach 1938–1945 wielu mieszkańców osiedla oraz liczni architekci i współpracownicy wystawy z 1932 roku stali się ofiarami nazistowskich prześladowań rasowych. Pod koniec II wojny światowej, wiosną 1945 roku kilka domów osiedla uległo zniszczeniu lub poważnemu uszkodzeniu. Sześć z nich odbudowano po wojnie w innym kształcie (m. in. zrealizowano projekt architekta Rolanda Rainera). Do naszych czasów zachowały się 64 domy z 1932 roku.

Tekst: Andreas Nierhaus