Domy projektu Clemensa Holzmeistera (nr 23-24)

Dla dwóch dwukondygnacyjnych domów szeregowych, które miał zaprojektować znany daleko poza granicami Austrii architekt Clemens Holzmeister, Josef Frank przewidział bardzo wąską i długą działkę budowlaną przy Jagićgasse. Domy te tworzą jedną pierzeję z budynkami zaprojektowanymi przez takich architektów jak Walter Loos (domy nr 19 i 20), Eugen Wachberger (domy nr 21 i 22) oraz Karl Augustinus Bieber i Otto Niedermoser (domy nr 17 i 18). Warianty projektowe tych czterech podwójnych domów dają dobry wgląd w różne koncepcje planu, możliwe do zrealizowania na tak niewielkiej powierzchni. Oba domy projektu Holzmeistera o powierzchni mieszkalnej wynoszącej po 56 m² są identyczne i mają takie same dość skromne elewacje utrzymane w bladoseledynowym kolorze.

Podwyższoną o kilka stopni strefę wejściową osłania z boku murek, a od góry drewniana pergola. Trzy jednakowe dwuskrzydłowe okna i niewielkie okienko toalety nadają elewacji od strony ulicy pewien spokój. Clemens Holzmeister, który mimo zmian politycznych w Austrii przez dziesiątki lat otrzymywał publiczne zlecenia, podzielił partery obu domów na wystawie Werkbundu na dwie przestrzenne strefy. Przedpokój, kuchnię i toaletę umieszczono od strony ulicy, a po przeciwnej stronie – otwierający się na ogród oszklonymi trzyskrzydłowymi drzwiami tarasu duży pokój dzienny. Podobnie jak w sąsiednich budynkach projektu Eugena Wachbergera i Waltera Loosa, przestrzeń od strony ogrodu znajdująca się bezpośrednio przed domem osłonięto przed wglądem z zewnątrz murem o wysokości jednej kondygnacji. W pokoju dziennym podest i centralnie umieszczony komin wydzielają część jadalnianą na podwyższeniu oraz dużą strefę mieszkalną. Schody biegnące wzdłuż północnej ściany ogniowej prowadzą z przedpokoju na piętro. Tę kondygnację rozwiązano podobnie jak w sąsiednim domu projektu Eugena Wachbergera, u którego jednak schody do strefy sypialnej prowadzą z pokoju dziennego. Rozkład piętra jest bardzo podobny do rozwiązania w sąsiednim domu – dużą sypialnię z dwuskrzydłowymi oknami umieszczono od strony ogrodu, a mniejszą oraz łazienkę – od strony ulicy.

Urządzenie domu nr 24 zaprojektował również Clemens Holzmeister, który w kilka lat później, w okresie austrofaszyzmu, odegra kluczową rolę kulturalno-polityczną. Na starych fotografiach widzimy pokój dzienny z wolnostojącym kominem i położony nieco w głębi, dość ciemny kącik jadalniany. Meble dostarczyły firmy Julius & Josef Herrmann oraz Thonet. Wnętrza domu nr 23 zaprojektowali Hans Schlesinger i Willy Wiesner, którzy w roku 1930 na wystawie „Buch und Raum der Gegenwart“ (Współczesna książka i przestrzeń) odbywającą się w wiedeńskim Künstlerhaus wspólnie zaprojektowali przedpokój połączony z salonem.

Tekst: Anna Stuhlpfarrer