DeutschEnglishČeština

Domy projektu Jacquesa Groaga (nr 45-46)

adres

Woinovichgasse 5 i 7

powierzchnia zabudowy

43 m² (dom nr 45)
45 m² (dom nr 46)

Jacques Groag, którego dokonania po emigracji w 1938 roku popadły na wiele lat w prawie całkowite zapomnienie, zrealizował na wiedeńskim osiedlu wzorcowym dwa przylegające do siebie domy szeregowe w sąsiedztwie budynków Hugona Gorga (domy nr 43 i 44) i Richarda Neutry (dom nr 47). Charakterystycznymi cechami obu trzykondygnacyjnych domów, sprzedanych jeszcze przed otwarciem wystawy Werkbundu w 1932 roku, są elewacje przecięte rytmicznie oknami różnego typu oraz wycofane drugie piętro. Domy te są pierwszą samodzielną realizacją Jacquesa Groaga w Wiedniu. Przedtem był on jedynie współpracownikiem i kierownikiem budowy willi rodziny Moller Adolfa Loosa przy ulicy Starkfriedgasse 19 19. dzielnicy Wiednia i willi Wittgensteinów przy ulicy Kundmanngasse 19 w 3. dzielnicy Wiednia.

Oba domy o różnie umieszczonych wejściach są na parterze podzielone na dwie strefy. Z dość niskiego traktu gospodarczego od strony ulicy z przedpokojem, schodami, kuchnią i służbówką kilka stopni prowadzi do dużego pokoju dziennego zajmującego całą szerokość traktu i mającego połączenie z ogrodem. Natomiast w domu nr 45 rozkład jest nieco inny – na parterze nie przewidziano służbówki, jest natomiast toaleta. Dzięki większej wysokości pomieszczenia pokój dzienny sprawia wrażenie przestronności, a umieszczenie wejścia do niego w środkowej części umożliwia podział przestrzeni mieszkalnej na kącik jadalny i spokojniejszą strefę wypoczynkową, niezakłóconą domowymi ciągami komunikacyjnymi. Organizując przestrzeń przez różnicowanie wysokości pomieszczeń Jacques Groag nawiązuje do koncepcji rozwiązywania rzutów domów zaproponowanej przez Adolfa Loosa, w którego szkole architektonicznej się kształcił. Czterodzielne okno i drzwi tarasowe tworzą płynne przejście na wąski taras, którego część bezpośrednio przed drzwiami jest ocieniona pergolą. Zgodnie z zasadą przypisania funkcji określonym kondygnacjom nad mieszkalnym parterem na pierwszym piętrze umieszczono sypialnię i łazienkę. Elewacja ogrodowa drugiego piętra mieszczącego pracownię jest wycofana, a przed nią leży taras.

Jacques Groag, dysponujący już wówczas długoletnim doświadczeniem w projektowaniu wnętrz, urządził także oba domy. Meble ustawił przeważnie wzdłuż ścian, aby uzyskać możliwie dużą swobodę poruszania się. Raczej niskim meblom wbudowanym na stałe, takim jak ława do siedzenia czy leżanka, towarzyszą lekkie przenośne sprzęty. „Ogólnie w wystroju zachowano równowagę między surowym funkcjonalistycznym minimalizmem a mieszczańską przytulnością, jakże charakterystyczną […] dla wiedeńskich wnętrz.", pisze w swojej książce Ursula Prokop. Jacques Groag zalicza się do tzw. drugiego wiedeńskiego modernizmu, obok Josefa Franka i Oskara Strnada oraz Ernsta Plischkego i Margarety Schütte-Lihotzky.

Tekst: Anna Stuhlpfarrer

historic floor plans