DeutschEnglishČeština

Domy projektu Hugona Häringa (nr 1-5)

adres

Veitingergasse 71 i 73
Woinovichgasse 34
Engelbrechtweg 8 i 10

powierzchnia zabudowy

84 m² (dom nr 1)
69 m² (dom nr 2)
127 m² (dom nr 3)
89 m² (dom nr 4)
72 m² (dom nr 5)

Domy nr 1-5 przy ulicy Veitingergasse, zaprojektowane przez niemieckiego architekta Hugona Häringa, stanowiły najbardziej wysuniętą na wschód część osiedla. Podczas II wojny światowej domy nr 4 i 5 uległy zniszczeniu. Hugo Häring, uważany za wiodącego przedstawiciela nurtu architektury organicznej, na długo przed wiedeńską wystawą wzorcową zajmował się projektowaniem i realizacją mieszkań o niskim i bardzo niskim metrażu oraz osiedli o zabudowie parterowej. Wraz z takimi twórcami jak Gabriel Guévrékian, Gerrit Rietveld i André Lurçat należał do czterech architektów spoza Austrii, zaproszonych przez Josefa Franka do prac projektowych nad wiedeńskim Osiedlem Werkbundu. Häring jest też autorem artykułu o niskiej zabudowie, w którym rozważał zalety rzutów jednokondygnacyjnych, zamieszczonego w wydanej w1932 roku oficjalnej publikacji o wystawie na Osiedlu Werkbundu.

Na rzutach jednokondygnacyjnych domów Häringa na wiedeńskim Osiedlu Werkbundu, z dostępem zarówno od strony ulicy jak i od ogrodu, widoczny jest podział na strefę gospodarczą, usytuowaną od strony północnej oraz strefę mieszkalną i sypialną, usytuowaną od południa. Północne elewacje jednopiętrowych domów mają wyraźnie zamknięty charakter, podczas gdy elewacje od strony ogrodu z ich licznymi otworami okiennymi, wydają się prawie całkowicie przejrzyste. Oświetlenie i wietrzenie pomieszczeń pomocniczych w domach nr 1 i 2, położonych wzdłuż Veitingergasse odbywa się poprzez niewielkie, wysoko umieszczone otwory okienne, a pomieszczenia gospodarcze w domu nr 3 przy ścianie północnej całkowicie pozbawionej okien są doświetlane i wietrzone jedynie przez świetliki dachowe. W domach nr 1 i 2 sypialnie oddziela od pokoju dziennego oszklona przesuwna ścianka, dzięki czemu za dnia pokój można powiększyć o kilka metrów kwadratowych. Dom nr 3 z pokojem dziennym, trzema pokojami i służbówką ma od strony wschodniej uskok. Jedynie w tym domu pokój dzienny nie wychodzi bezpośrednio na ogród. Lekkie nachylenie dachów, dzięki któremu zwiększa się wysokość pomieszczeń mieszkalnych (lecz nie pomieszczeń gospodarczych), jest widoczne również we wnętrzach domów. Niewielkie ogródki, należące do domów nr 1 i 2 są chronione przed spojrzeniami z zewnątrz bezokienną północną ścianą domu nr 3, przez co ich przestrzeń nabiera niezwykle intymnego zamkniętego charakteru.

Chociaż w swoim projekcie dla Wiednia Hugo Häring przewidywał pierwotnie zastosowanie seryjnych elementów prefabrykowanych oraz przenośne ściany lekkiej konstrukcji, domy wykonano w technologii tradycyjnej. W przeciwieństwie od większości domów osiedla są one niepodpiwniczone. Urządzenie wnętrz tych niskich budowli przeważnie lekkimi, przesuwnymi meblami zaprojektowali m. in. Leonie Pilewski i Erich Boltenstern, a dom nr 2 wyposażono meblami założonej w 1929 roku poradni urządzania wnętrz (BEST).

Tekst: Anna Stuhlpfarrer

historic floor plans