Domy projektu Gabriela Guévrékiana (nr 67-68)

Trzykondygnacyjne domy bliźniacze projektu Gabriela Guévrékiana usytuowano przy placu powstałym na rozszerzeniu Woinovichgasse w sąsiedztwie szeregu domów autorstwa holenderskiego architekta Gerrita Rietvelda (domy nr 53, 54, 55 i 56). Gabriel Guévrékian – Ormianin pochodzący z Persji – spędził dzieciństwo i młodość w Teheranie. Od 1910 roku mieszkał Wiedniu, a w 1922 roku przeniósł się do Paryża, gdzie Le Corbusier powierzył mu funkcję sekretarza generalnego Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej (CIAM). Guévrékian był również jednym z założycieli L’architecture d’aujourd’hui – znanego francuskiego czasopisma poświęconego architekturze. Obok André Lurçata z Francji, Gerrita Rietvelda z Holandii i Hugona Häringa z Niemiec należał do czterech architektów spoza Austrii, zaproszonych przez Josefa Franka do prac projektowych nad wiedeńskim Osiedlem Werkbundu.

Podobnie jak u André Lurçata (domy nr 25, 26, 27 i 28) partery ustawionych w lustrzanym odbiciu domów szeregowych Guévrékiana zabudowano tylko częściowo. Na połowie powierzchni umieszczono przedpokój, pomieszczenia gospodarcze i służbówkę, druga połowa to podcień otwarty na zewnątrz – wyższe kondygnacje opierają się na okrągłych słupach (tzw. pilotis). W podcieniach, na bocznych ścianach domów umieszczono wejścia – podcienie nie nadają się zatem do wykorzystania jako zadaszone miejsca do siedzenia. Nad niskim parterem, będącym niejako cokołem budynku, rozpościera się kondygnacja mieszkalna z kuchnią i przestronnym pokojem dziennym zajmującym całą głębokość domu, a więc umożliwiającym wietrzenie na przestrzał. Pomieszczenie to otwiera się na ogród nieprzerwanym pasem okien umieszczonym na elewacji południowej. Od korytarza i schodów umieszczonych wzdłuż bocznej ściany pokój dzienny oddzielony jest przeszklonymi drzwiami suwanymi. Na kolejnej kondygnacji umieszczono strefę sypialną – dwie duże sypialnie, mały pokoik i łazienka dostępne są ze środkowego krótkiego korytarza. Ukształtowanie ściany między sypialniami umożliwia wbudowanie szaf. Charakterystyczną cechą tych domów utrzymanych w stylu międzynarodowym, o fasadach w kolorze jasnej piaskowej żółci, jest wrażenie szybowania kondygnacji mieszkalnej nad poziomem gruntu oraz wyraziste akcenty uzyskane przez zastosowanie różnych typów okien.

Gabriel Guévrékian studiował w wiedeńskiej Szkole Rzemiosł Artystycznych pod kierunkiem Oskara Strnada i Josefa Franka. Zanim wyjechał do Paryża, pracował u Josefa Hoffmanna i Oskara Strnada. Pierwotnego urządzenia wnętrz domów nr 67 i 68, o powierzchni mieszkalnej wynoszącej po 87 m², nie zaprojektował Guévrékian, lecz Rudolf Baumfeld i Miklós Velits. Zdjęcie pokoju dziennego w domu nr 67 pokazuje różne przesuwne meble. W przestronnym i dobrze doświetlonym pomieszczeniu biała sofa oddziela część jadalnianą od wypoczynkowej.

Tekst: Anna Stuhlpfarrer